11. TỰ DO _ P.ELUARD

Tự do
P. Eluard
(do Falling-Rain dịch )

Trên những tập vở học trò
Trên mặt bàn, trên những thân cây
Trên cát nóng và trên tuyết dày
Anh viết tên người anh thương yêu nhất

Trên những trang sách anh đã từng đọc
Trên những trang giấy còn trắng tinh khôi
Trên đá, trên máu hay tro đã tàn rồi
Hơi thở em vẫn đây còn nóng hổi

Trên những bức ảnh đóng khung vàng lộng lẫy
Trên vũ khí của những chiến binh xưa
Trên vương miện của các vị vua
Tên em theo mùa đi mãi

Trên rừng sâu hay trên sa mạc
Trên những tổ chim con hay những khóm cây.
Trên tiếng vọng thời thơ ấu tràn đầy
Tên em đọng trên lệ tràn anh chảy

Trên những đêm đen diệu kỳ
Trên những lát bánh mỳ thường nhật
Trên những khoảnh khắc giao mùa bất chợt
Anh nhớ thương em vô cùng

Trên những mảnh vải đã ngả mầu
Trên ánh mặt trời long lanh trong sóng nước
Trên mặt hồ trăng soi lả lướt
Thương nhớ em, nhớ mãi những ngày qua

Trên những cánh đồng, trên chân trời xa
Trên những cánh chim vẫn bay mải miết
Trên bóng cối xay ánh chiều biền biệt
Tên em anh viết nơi này

Trên từng ánh bình minh vừa hé
Trên biển xanh, trên những mạn tàu
Trên núi cao quạnh quẽ
Anh thấy mình mạnh mẽ bởi tên em

Trên những đám mây bồng bềnh nhẹ bẫng
Trên cơn bão gào thét điên cuồng
Trên mưa dầy hụt hẫng
Gọi tên người lòng anh mãi bâng khuâng

Trên những hình thù lóng lánh
Trên những quả chuông óng ánh sắc màu
Trên sự thật thẳm sâu
Anh viết tên em mầu thương mầu nhớ

Trên những lối mòn đang bừng tỉnh dậy
Trên những con đường đang được khai thông
Trên những phố đông
Gọi tên em cõi lòng xao động

Trên ngọn đèn còn sáng
Trên ngọn đèn đã tắt lặng câm
Trên những ngôi nhà đầm ấm
Anh gọi tên em thì thầm

Trên trái cây đã bổ làm đôi
Trên gương soi lạnh lẽo trong phòng
Trên gối chăn âm thầm vắng bóng
Tên em anh viết nhớ mong

Trên chú chó tham ăn mà hiền dịu
Trên đôi tai dựng đứng say mê
Trên bốn chân lóng ngóng vụng về
Anh viết tên em trong si mê cuồng dại

Trên bậu cửa nhà anh còn mãi
Trên những vật dụng từ lâu đã thân quen
Trên từng ngọn lửa êm đềm
Anh gọi tên em khao khát

Trên da thịt sắt son
Trên vầng trán bạn hiền
Trên những bàn tay trao niềm thân ái
Tên em viết mãi thời gian

Trên ngạc nhiên thơ ngây
Trên môi mềm say đắm
Trên lặng im thăm thẳm
Tên người thương vẫn vang vọng xa xăm

Trên những nơi anh vùi mình ẩn náu
Trên những ngọn đèn pha đã sụp đổ tan tành
Trên những bức tường bế tắc chông chênh
Tên em cho anh thêm sức mạnh

Trên trống vắng không mảy may khát vọng
Trên cô đơn lạnh người
Trên bước đường tới cõi chết xa xôi
Dịu dàng anh nhắc mãi tên em

Trên sự sống phục hồi
Trên nỗi hiểm nguy đã không còn nữa
Trên niềm hy vọng chẳng còn gì lưu giữ
Viết tên em ,viết mãi một đời

Chỉ bằng sự mạnh mẽ của một từ thôi
Cuộc sống hồi sinh trở lại
Anh đã sinh ra để được biết tới em
Để được gọi tên em vang mãi

Tự do, tự do ơi!

------------------------------------



Liberty
(Paul Eluard )

On my notebooks from school
On my desk and the trees
On the sand on the snow
I write your name

On every page read
On all the white sheets
Stone blood paper or ash
I write your name

On the golden images
On the soldier's weapons
On the crowns of kings
I write your name

On the jungle the desert
The nests and the bushes
On the echo of childhood
I write your name

On the wonder of nights
On the white bread of days
On the seasons engaged
I write your name

On all my blue rags
On the pond mildewed sun
On the lake living moon
I write your name

On the fields the horizon
The wings of the birds
On the windmill of shadows
I write your name

On the foam of the clouds
On the sweat of the storm
On dark insipid rain
I write your name

On the glittering forms
On the bells of colour
On physical truth
I write your name

On the wakened paths
On the opened ways
On the scattered places
I write your name

On the lamp that gives light
On the lamp that is drowned
On my house reunited
I write your name

On the bisected fruit
Of my mirror and room
On my bed's empty shell
I write your name

On my dog greedy tender
On his listening ears
On his awkward paws
I write your name

On the sill of my door
On familiar things
On the fire's sacred stream
I write your name

On all flesh that's in tune
On the brows of my friends
On each hand that extends
I write your name

On the glass of surprises
On lips that attend
High over the silence
I write your name

On my ravaged refuges
On my fallen lighthouses
On the walls of my boredom
I write your name

On passionless absence
On naked solitude
On the marches of death
I write your name

On health that's regained
On danger that's past
On hope without memories
I write your name

By the power of the word
I regain my life
I was born to know you
And to name you

LIBERTY
-----------



Bản tiếng Pháp

Liberté
Paul Eluard

Sur mes cahiers d'écolier
Sur mon pupitre et les arbres
Sur le sable sur la neige
J'écris ton nom

Sur toutes les pages lues
Sur toutes les pages blanches
Pierre sang papier ou cendre
J'écris ton nom

Sur les images dorées
Sur les armes des guerriers
Sur la couronne des rois
J'écris ton nom

Sur la jungle et le désert
Sur les nids sur les genêts
Sur l'écho de mon enfance
J'écris ton nom

Sur les merveilles des nuits
Sur le pain blanc des journées
Sur les saisons fiancées
J'écris ton nom

Sur tous mes chiffons d'azur
Sur l'étang soleil moisi
Sur le lac lune vivante
J'écris ton nom

Sur les champs sur l'horizon
Sur les ailes des oiseaux
Et sur le moulin des ombres
J'écris ton nom

Sur chaque bouffée d'aurore
Sur la mer sur les bateaux
Sur la montagne démente
J'écris ton nom

Sur la mousse des nuages
Sur les sueurs de l'orage
Sur la pluie épaisse et fade
J'écris ton nom

Sur les formes scintillantes
Sur les cloches des couleurs
Sur la vérité physique
J'écris ton nom

Sur les sentiers éveillés
Sur les routes déployées
Sur les places qui débordent
J'écris ton nom

Sur la lampe qui s'allume
Sur la lampe qui s'éteint
Sur mes maisons réunis
J'écris ton nom

Sur le fruit coupé en deux
Dur miroir et de ma chambre
Sur mon lit coquille vide
J'écris ton nom

Sur mon chien gourmand et tendre
Sur ces oreilles dressées
Sur sa patte maladroite
J'écris ton nom

Sur le tremplin de ma porte
Sur les objets familiers
Sur le flot du feu béni
J'écris ton nom

Sur toute chair accordée
Sur le front de mes amis
Sur chque main qui se tend
J'écris ton nom

Sur la vitre des surprises
Sur les lèvres attentives
Bien au-dessus du silence
J'écris ton nom

Sur mes refuges détruits
Sur mes phares écroulés
Sur les murs de mon ennui
J'écris ton nom

Sur l'absence sans désir
Sur la solitude nue
Sur les marches de la mort
J'écris ton nom

Sur la santé revenue
Sur le risque disparu
Sur l'espoir sans souvenir
J'écris ton nom

Et par le pouvoir d'un mot
Je recommence ma vie
Je suis né pour te connaître
Pour te nommer
Liberté

Eugène Grindel (Paul Éluard)
Sống tại: Pháp
Sinh tại: Saint Denis- Paris- Pháp
Sinh năm: 14.12.1895
Năm mất: 18.11.1952
Thể loại sáng tác: - Thơ

Sự nghiệp văn chương:
Trường phái: Chủ nghĩa siêu thực
Cuộc đời sáng tác của Paul Éluard bắt đầu ngay từ những năm 1913-1914 khi ông cho in hai tập thơ “Những bài thơ đầu tiên” và “Đối thoại vô ích”. Ông tham gia vào phong trào Siêu thực, nhưng ngay từ khi nội chiến Tây Ban Nha xẩy ra nhà thơ đã tự tách mình khỏi trào lưu này. Xa lánh chủ nghĩa Siêu thực cả về hình thức lẫn nội dung, bằng văn phong giản dị, trong sáng, nhưng giầu hình ảnh, ông luôn có ý thức rằng thơ ca phải được quảng đại quần chúng. Eluard đã trở thành một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất trong thời kỳ kháng chiến. Ngay từ năm 1936, trong diễn văn đọc tại Luân Đôn, ngày 24 tháng 6 nhân Triển lãm siêu thực do Roland Penrose tổ chức, ông đã tuyên bố: “Đã đến lúc tất cả các nhà thơ có quyền và trách nhiệm phải khẳng định rằng họ bắt rễ vào cuộc sống của mọi người, vào cuộc sống chung” và “Ngày nay nhà thơ không còn đơn độc nữa. Bên cạnh họ có nhiều người khác, nhiều anh em”. Cũng chính trên tinh thần đó, năm 1937, ông đã viết bài thơ “Chiến thắng ở Guernica” tố cáo tội ác dã man của Franco. Từ đó nhà thơ sát cánh với những chiến sĩ đấu tranh vì tự do, giải phóng con người khỏi áp bức lầm than. Đặc biệt là trong thời kỳ nước Pháp bị chiếm đóng, nhà thơ đi theo kháng chiến, kề vai sát cánh cùng những đảng viên cộng sản trong cuộc chiến đấu chung. Thơ Eluard thấm đượm một tình cảm sâu lắng đối với tổ quốc, với tự do. Lúc này đã trở thành lẽ sống của đời ông. Bài thơ “Tự do” in trong tuyển tập “Thơ và sự thật” là một kiệt tác của thơ kháng chiến chống Pháp. Paul Eluard, nhà thơ lớn của tình yêu và ước vọng, đã thực sự trở thành nhà thơ cách mạng. Những năm cuối đời ông vẫn không ngừng đấu tranh cho chân lý và cho ra mắt bạn đọc nhiều tác phẩm nổi tiếng.

Các sáng tác
- Những bài thơ đầu tiên (1913-1914)
- Đối thoại vô ích (1913-1914)
- Cái chết, Tình yêu, Cuộc sống
- Chiến thắng ở Guernica (1937)
- Danh dự các nhà thơ
- Thơ và sự thật (Poésie et vérité , 1942)
- Đô thành đau khổ (Capitale de la douleur, 1926))
- Nguồn sống trực cảm (La Vie immédiate, 1932)
- Hoa hồng chung (La Rose publique, 1934)
- Đôi mắt phong phú (Les Yeux fertiles, 1936)
- Tự do (Liberté , 1937)
- Vũ khí của sự đau đớn (1944)
- Tạp chí Vĩnh cửu
- Đáng sống (1944)
- Điểm hẹn chống Đức (1944)
- Chim phượng hoàng (Le Phénix, 1951)
PAUL ELUARD (1895 - 1952)