18. NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH _ NGUYỄN THI

Nhà văn Nguyễn Thi (1928-1968) còn có bút danh khác là Nguyễn Ngọc Tấn, tên khai sinh là Nguyễn Hoàng Ca, sinh ngày 15-5-1928 tại xã Hải Anh, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định; sinh thời nhiều năm sống ở Nam bộ và Hà Nội.


Từ năm 1945-1955, Nguyễn Thi làm công tác tuyên huấn, sau là đội trưởng đội nghệ thuật phân liên khu miền Đông Nam bộ. Năm 1955, tập kết ra miền Bắc làm đội trưởng đội nghệ thuật sư đoàn 330. Từ năm 1956-1962, ông công tác tại tạp chí Văn Nghệ Quân Đội. Năm 1962, trở lại chiến trường miền Nam, tham gia sáng lập tờ Văn Nghệ Quân Giải Phóng, có mặt ở những nơi gian khổ nhất của chiến tranh, làm báo, vẽ tranh, soạn nhạc, viết diễn ca tuyên truyền cổ vũ chiến sĩ và nhân dân hăng hái tham gia kháng chiến. Nguyễn Thi hi sinh trong cuộc tổng tiến công Sài Gòn - Gia Định (Mậu Thân 1968). Ông đã được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh vào tháng 9-2000.
Các tác phẩm: Hương đồng nội (thơ, 1950), Trăng sáng (truyện ngắn, 1960), Đôi bạn (tập truyện,1962), Người mẹ cầm súng (truyện ký, 1966, giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu), Những sự tích đất thép, Chuyện xóm tôi, Mẹ vắng nhà, Những đứa con trong gia đình...

Những đứa con trong gia đình
Nguyễn Thi
Tóm tắt truyện Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi (2/1966)

Chuyện kể về hai chị em Chiến – Việt, những đứa con trong một gia đình có nhiều mất mát, đau thương: cha bị Pháp chặt đầu hồi chín năm, mẹ bị đại bác Mĩ bắn chết. Khi hai chị em Chiến – Việt trưởng thành, cả hai đều giành nhau tòng quân. Nhờ sự đồng tình của chú Năm, cả hai đều được nhập ngũ và ra trận.
Trong trận đánh ác liệt tại một khu rừng cao su, Việt diệt được một xe bọc thép đầy Mĩ và sáu tên Mĩ lẻ nhưng anh cũng bị thương nặng, lạc đồng đội, một mình nằm lại chiến trường khi còn ngổn ngang dấu vết của đạn bom và chết chóc. Việt ngất đi, tỉnh lại nhiều lần. Mỗi lần tỉnh lại, Việt hồi tưởng về gia đình, về những người thân yêu như mẹ, Chú Năm, chị Chiến… .
Đoạn trích thể hiện lần tỉnh dậy thứ tư của Việt trong đêm thứ hai. Tuy mắt không nhìn thấy gì, tay chân nhức buốt, tê cứng nhưng Việt vẫn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu và cố gắng từng tí một lê về phía có tiếng súng của quân ta vì phía đó “là sự sống”.
Việt hồi tưởng lại những sự việc xảy ra từ sau ngày má mất. Cả hai chị em đều háo hức tòng quân, nhưng Chị Chiến nhất định giành đi trước vì cho rằng Việt chưa đủ 18 tuổi. Đến đêm mít tin, Việt nhanh nhảu ghi tên mình trước. Chị Chiến chậm chân và “bật mí” chuyện Việt chưa đầy 18 tuổi. Nhờ chú Năm đứng ra xin giúp, Việt mới được tòng quân. Đêm hôm ấy, chị Chiến bàn bạc với Việt về mọi việc trong nhà. Việt răm rắp chấp nhận mọi sự sắp đặt của chị Chiến, vì Việt thấy chị Chiến nói giống má quá chừng.
Sáng hôm sau , hai chị em khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm. Việt cảm thấy lòng mình “thương chị lạ”.
Sau ba ngày đêm, đơn vị đã tìm thấy Việt. Anh được đưa về điều trị tại một bệnh viện dã chiến; sức khoẻ hồi phục dần. Anh Tánh giục Việt viết thư cho chị kể lại chiến công của mình. Việt rất nhớ chị, muốn viết thư nhưng không biết viết như thế nào vì Việt không muốn kể chiến công của mình do tự thấy nó chưa thấm gì so với thành tích của đơn vị và những mong ước của má.